Sytuacja polskiego sektora pozabankowego

Rynek funduszy inwestycyjnych

W 2015 roku było kontynuowane przyspieszenie na rynku funduszy inwestycyjnych. Aktywa funduszy inwestycyjnych wzrosły o ok. 20% r/r, tj. o 9 p.p. silniej niż w 2014 roku. Napływ netto nowych środków był ponad dwukrotnie wyższy niż w 2014 roku. W 2015 roku największy napływ środków netto odnotowały fundusze aktywów niepublicznych. Napływ netto środków osób fizycznych był o ok. 40% niższy niż w 2014 roku. Tym samym ten segment klientów stracił dominujący udział w rozwoju rynku funduszy inwestycyjnych. Na rynek funduszy inwestycyjnych oddziaływał słabszy apetyt na ryzyko ze strony inwestorów realizowany w warunkach zmiennej i pogarszającej się koniunktury na GPW (spadek indeksu szerokiego rynku WIG r/r o 9,6% wobec wzrostu o 0,3% w 2014 roku) oraz zmienność rentowności na rynku długu, a także historycznie niski poziom podstawowych stóp procentowych, który determinuje oprocentowanie depozytów bankowych.

Pod wpływem niekorzystnej koniunktury na krajowym rynku akcji, główne segmenty rynku funduszy inwestycyjnych w drugiej połowie 2015 roku zrealizowały ujemne stopy zwrotu 12M. Tym samym rynek funduszy inwestycyjnych nie stanowił atrakcyjnej alternatywy dla lokowania oszczędności w bankach.  

Rynek otwartych funduszy emerytalnych

W 2015 roku rynek otwartych funduszy emerytalnych pozostawał pod wpływem zmian regulacyjnych. Aktywa OFE zmniejszyły się o ok. 6,7% wobec spadku o ponad 50% w 2014 roku, spowodowanego przeniesieniem środków z OFE do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Na koniec 2015 roku aktywa OFE spadły do 140,5 mld PLN, na co miała wpływ negatywna koniunktura na GPW w Warszawie . W strukturze aktywów OFE pozycję dominującą stanowiły polskie akcje (na koniec 2015 roku ich udział wynosił około 83%). Na koniunkturę na rynku OFE pozytywnie oddziaływała poprawa sytuacji na rynku pracy. W 2015 roku odnotowano spadek liczby uczestników OFE o 90 tys. do 16,5 mln. 

Rynek leasingowy 

W 2015 roku rynek leasingu rozwijał się mniej dynamicznie niż w 2014 roku. Wartość aktywów sfinansowanych przez firmy leasingowe wyniosła 49,8 mld PLN przy tempie wzrostu 16,3% r/r (wobec 21,3% r/r w 2014 roku w warunkach sprzyjających rozwiązań regulacyjnych). Rozwój tego segmentu rynku był wspierany utrzymującą się dobrą koniunkturą gospodarczą w Polsce, w tym wysoką aktywnością inwestycyjną firm.

Wzrostowi inwestycji przedsiębiorstw sprzyjała dobra, stabilna sytuacja ekonomiczna firm, relatywnie wysoki stopień wykorzystania mocy produkcyjnych oraz relatywnie niskie koszty finansowania. Największy pozytywny wpływ na rozwój rynku leasingu miał leasing pojazdów osobowych. Wartość sfinansowanych aktywów wzrosła o 36,7% r/r (15,2 mld PLN).

Istotny wzrost r/r odnotował również leasing ciągników siodłowych (30,2% r/r do 6,7 mld PLN) oraz leasing maszyn i urządzeń (11,7% r/r do 15,1 mld PLN), w tym w szczególności leasing maszyn rolniczych, maszyn dla przemysłu spożywczego oraz maszyn do produkcji tworzyw sztucznych oraz maszyn do obróbki metalu. W strukturze leasingu nadal dominował leasing ruchomości przy utrzymującym się niewielkim udziale leasingu nieruchomości (2,9%).

Rynek ubezpieczeń 

Aktywa zakładów ubezpieczeń na koniec III kwartału 2015 roku wzrosły o 1,3% r/r. W 2015 roku pogorszyła się kondycja finansowa sektora ubezpieczeń. W okresie I-III kwartału 2015 roku rynek ubezpieczeniowy odnotował istotny spadek zysku netto (-23% r/r).

Silnie spadł także wynik techniczny (-33% r/r), przede wszystkim w wyniku spadku wyniku z działalności lokacyjnej. Silniejszy spadek wyników odnotował dział ubezpieczeń pozostałych osobowych i majątkowych niż dział ubezpieczeń na życie. W dziale ubezpieczeń na życie wypracowano w ciągu trzech kwartałów 2015 roku zysk techniczny niższy o 22% niż rok wcześniej, a wynik finansowy o 11%, na co miało wpływ przede wszystkim pogorszenie wyniku ubezpieczeń na życie i ubezpieczeń z UFK. Dział ubezpieczeń pozostałych osobowych i majątkowych odnotował spadek zysku netto o 34%, a wyniku technicznego o 60%, na co wpłynęły przede wszystkim ubezpieczenia komunikacyjne.

Rynek faktoringu

W 2015 roku rynek faktoringu nadal rozwijał się dynamicznie. Obroty firm zrzeszonych w Polskim Związku Faktorów wzrosły o 17,4% r/r (tempo wzrostu takie jak w 2014 roku) osiągając wartość 134,3 mld PLN. Liczba klientów firm faktoringowych wzrosła o 12% r/r do 7,1 tys. osób. Liczba sfinansowanych faktur wzrosła o ponad 20% r/r do 6,6 mln. Spadła średnia wartość faktury przedstawionej do wykupu.

W 2015 roku najbardziej dynamicznie rozwijał się faktoring eksportowy (26,8% r/r). Udział faktoringu pełnego w obrotach firm faktoringowych po raz pierwszy od 2009 roku przewyższył udział faktoringu niepełnego- wzrósł do 51%.