Główne pozycje sprawozdania z sytuacji finansowej
Najistotniejszy wpływ na sprawozdanie z sytuacji finansowej Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA wywiera sprawozdanie z sytuacji finansowej podmiotu dominującego. Determinuje on zarówno wielkość sumy bilansowej, jak również strukturę aktywów i pasywów. Suma bilansowa Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA na koniec 2015 roku wyniosła 266,9 mld PLN, co oznacza wzrost o 7,3% r/r.
Struktura aktywów (w mln PLN)
Struktura pasywów (w mln PLN)
Główny wpływ na wzrost aktywów Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA miał wzrost wolumenu kredytów i pożyczek udzielonych klientom o 10 916,3 mln PLN r/r. Wzrost aktywów został sfinansowany w głównej mierze wzrostem zobowiązań wobec klientów o 21 371,7mln PLN r/r.
Podstawowe pozycje sprawozdania z sytuacji finansowej Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA (w mln PLN)
31.12.2015 | 31.12.2014 | Struktura 2014 | Zmiana (w mln PLN) | Zmiana (w %) | |
Kasa, środki w Banku Centralnym | 13 743,9 | 11 738,4 | 4,7% | 2 005,5 | 17,1% |
Należności od banków | 4 553,0 | 2 486,7 | 1,0% | 2 066,3 | 83,1% |
Kredyty i pożyczki udzielone klientom | 190 413,7 | 179 497,4 | 72,2% | 10 916,3 | 6,1% |
Papiery wartościowe | 44 457,1 | 40 160,2 | 16,1% | 4 297,0 | 10,7% |
Pozostałe aktywa | 13 772,2 | 14 818,0 | 6,0% | -1 045,8 | -7,1% |
Suma aktywów | 266 939,9 | 248 700,6 | 100,0% | 18 239,3 | 7,3% |
Zobowiązania wobec banków | 18 293,0 | 19 398,9 | 7,8% | -1 105,9 | -5,7% |
Zobowiązania wobec klientów | 195 758,5 | 174 386,8 | 70,1% | 21 371,7 | 12,3% |
Emisje papierów wartościowych i zobowiązania podporządkowane | 11 932,1 | 15 714,6 | 6,3% | -3 782,5 | -24,1% |
Zobowiązania z tytułu dział. ubezpieczeniowej | 2 400,5 | 2 679,7 | 1,1% | -279,2 | -10,4% |
Inne zobowiązania | 8 290,9 | 8 905,0 | 3,6% | -614,1 | -6,9% |
Suma zobowiązań | 236 675,0 | 221 085,0 | 88,9% | 15 590,0 | 7,1% |
Kapitał własny ogółem | 30 264,9 | 27 615,6 | 11,1% | 2 649,4 | 9,6% |
Suma zobowiązań i kapitału własnego | 266 939,9 | 248 700,6 | 100,0% | 18 239,3 | 7,3% |
Kredyty/Depozyty (zob. wob. klientów) | 97,3% | 102,9% | x | -5,7 p.p. | |
Kredyty/Stabilne źródła finansowania* | 85,0% | 86,4% | x | -1,4 p.p. | |
Aktywa oproc./Aktywa | 89,7% | 89,3% | x | 0,4 p.p. | |
Pasywa oproc./Pasywa | 84,7% | 84,2% | x | 0,4 p.p. |
* Stabilne źródła finansowania obejmują zobowiązania wobec klientów oraz finansowanie zewnętrzne w postaci: emisji papierów wartościowych, zobowiązań podporządkowanych oraz kredytów otrzymanych od instytucji finansowych.
Kredyty udzielone klientom
W strukturze rodzajowej portfela kredytowego netto główną pozycję stanowią kredyty i pożyczki sektora niefinansowego (92,2% portfela na koniec 2015 roku). Kredyty mieszkaniowe, których wolumen wzrósł o 5,1% r/r, stanowią główną pozycję kredytów i pożyczek sektora niefinansowego (57,3% portfela na koniec 2015 roku). W 2015 roku odnotowano także wzrost kredytów konsumpcyjnych o 1,6 mld PLN.
Kredyty i pożyczki udzielone klientom Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA – struktura rodzajowa (w mln PLN)
31.12.2015 | 31.12.2014 | Zmiana (w mln PLN) | Zmiana(w %) | |
Kredyty i pożyczki udzielone klientom Banku netto | 190 413,7 | 179 497,4 | 10 916,3 | 6,1% |
Sektor finansowy (z wyłączeniem banków) | 4 826,6 | 1 620,7 | 3 205,8 | 3x |
Sektor niefinansowy | 175 619,1 | 167 792,0 | 7 827,1 | 4,7% |
kredyty mieszkaniowe | 100 668,6 | 95 798,0 | 4 870,6 | 5,1% |
kredyty gospodarcze | 50 398,8 | 49 656,3 | 742,5 | 1,5% |
kredyty konsumpcyjne | 21 959,8 | 20 321,7 | 1 638,1 | 8,1% |
dłużne papiery wartościowe i transakcje z przyrzeczeniem odkupu | 2 591,9 | 2 016,0 | 575,9 | 28,6% |
Sektor budżetowy | 9 968,1 | 10 084,7 | (117) | -1,2% |
kredyty gospodarcze | 7 275,4 | 7 265,0 | 10,4 | 0,1% |
dłużne papiery wartościowe | 2 692,7 | 2 819,7 | (127) | -4,5% |
W strukturze terminowej kredytów i pożyczek udzielonych klientom dominującą rolę odgrywają kredyty długoterminowe (75,3% portfela), które wzrosły w stosunku do 2014 roku o 1,8% r/r w efekcie przyrostu portfela kredytów mieszkaniowych. Kredyty krótkoterminowe, których udział wynosi 24,7% odnotowały dynamikę wzrostową na poziomie 21,2% r/r.
Kredyty i pożyczki udzielone klientom Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA – struktura terminowa (w mln PLN)
31.12.2015 | 31.12.2014 | Zmiana (w mln PLN) | Zmiana (w %) | |
Kredyty i pożyczki udzielone klientom Banku (brutto) | 198 700,9 | 187 519,9 | 11 181,1 | 6,0% |
Krótkoterminowe | 49 020,4 | 40 440,6 | 8 579,8 | 21,2% |
Długoterminowe | 149 680,5 | 147 079,3 | 2 601,3 | 1,8% |
Stan odpisów - razem | (8 287,2) | (8 022,5) | (264,7) | 3,3% |
Razem | 190 413,7 | 179 497,4 | 10 916,3 | 6,1% |
Papiery wartościowe
Na koniec 2015 roku portfel papierów wartościowych Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA wyniósł 44,4 mld PLN i odnotował wzrost o 4,3 mld PLN w porównaniu do końca 2014 roku. W strukturze rodzajowej portfela dominowały dłużne papiery emitowane przez banki centralne oraz emitowane przez Skarb Państwa.
Portfel papierów wartościowych Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA (w mln PLN)
31.12.2015 | 31.12.2014 | Zmiana (w mln PLN) | Zmiana (w %) | |
Instrumenty finansowe wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat | 15 154,1 | 15 723,1 | (569) | -3,6% |
Inwestycyjne papiery wartościowe dostępne do sprzedaży | 28 309,5 | 22 279,2 | 6 030,3 | 27,1% |
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu | 783,2 | 1 924,4 | (1 141) | -59,3% |
Papiery wartościowe utrzymywane do terminu zapadalności | 210,3 | 233,4 | (23) | -9,9% |
Razem | 44 457,1 | 40 160,2 | 4 297,0 | 10,7% |
Zobowiązania wobec klientów
W strukturze rodzajowej zobowiązań wobec klientów główną pozycję stanowią zobowiązania wobec ludności (69,2% portfela na koniec 2015 roku), przy wzroście udziału zobowiązań wobec podmiotów gospodarczych oraz zobowiązań wobec jednostek budżetowych.
Zobowiązania wobec klientów Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA – struktura rodzajowa (w mln PLN)
31.12.2015 | 31.12.2014 | Zmiana (w mln PLN) | Zmiana (w %) | |
Zobowiązania wobec ludności | 135 410,4 | 128 675,6 | 6 734,8 | 5,2% |
Zobowiązania wobec podmiotówgospodarczych | 51 213,7 | 40 932,9 | 10 280,9 | 25,1% |
Zobowiązania wobec jednostek budżetowych | 9 134,4 | 4 778,3 | 4 356,0 | 91,2% |
Razem zobowiązania wobec klientów | 195 758,5 | 174 386,8 | 21 371,7 | 12,3% |
W 2015 roku zmianie uległa struktura terminowa zobowiązań wobec klientów. Udział zobowiązań o terminie zapadalności do 1 miesiąca włącznie wzrósł istanowił 63,3% wszystkich zobowiązań wobec klientów na dzień 31 grudnia 2015 roku, najbardziej wzrósł udział zobowiązań o terminach zapadalności powyżej 1 do 3 miesięcy włącznie.
Zobowiązania wobec klientów Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA – struktura terminowa (w mln PLN)
31.12.2015 | 31.12.2014 | Zmiana (w mln PLN) | Zmiana (w %) | |
Do 1 miesiąca włącznie | 126 532,3 | 109 773,3 | 16 759,0 | 15,3% |
Powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy włącznie | 21 867,5 | 12 560,3 | 9 307,2 | 74,1% |
Powyżej 3 miesięcy do 1 roku włącznie | 34 840,3 | 35 033,6 | (193) | -0,6% |
Powyżej 1 roku do 5 lat włącznie | 10 564,6 | 16 953,6 | (6 389) | -37,7% |
Powyżej 5 lat | 6 191,7 | 2 099,2 | 4 092,6 | 2,9x |
Korekta wartości i odsetki | (4 238) | (2 033) | (2 205) | 2,1x |
Razem zobowiązania wobec klientów | 195 758,5 | 174 386,8 | 21 371,7 | 12,3% |
Finansowanie zewnętrzne
Grupa Kapitałowa PKO Banku Polskiego SA jest aktywnym uczestnikiem rynku emisji dłużnych papierów wartościowych, zarówno krajowego jak i międzynarodowego. Działania te mają na celu dywersyfikację źródeł finansowania działalności oraz dostosowanie ich do wymogów regulacyjnych. Na koniec 2015 roku główną pozycję w przedmiotowych źródłach finansowania stanowiły kredyty otrzymane od monetarnych instytucji finansowych, w tym przede wszystkim linia kredytowa od Nordea Bank AB (publ), będąca elementem transakcji nabycia przez PKO Bank Polski SA aktywów Grupy Nordea (otrzymana z przeznaczeniem na finansowanie portfela przejętych kredytów hipotecznych).
Kolejną istotną kategorię finansowania długoterminowego stanowiły zobowiązania z tytułu emisji papierów wartościowych. Spadek tych zobowiązań jest efektem spłaty emisji obligacji w ramach programu EMTN w wysokości 800 EUR w październiku 2015 roku oraz 500 mln CHF w grudniu 2015 roku.
Wolumen zobowiązań podporządkowanych, które obejmują pożyczkę podporządkowaną w CHF przejętego banku, pozostał na stabilnym poziomie.
Szczegółowe informacje o emisjach przeprowadzonych przez Grupę Kapitałową PKO Banku Polskiego SA zostały opisane w nocie 35 Skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA za rok zakończony 31 grudnia 2015 roku.
Finansowanie zewnętrzne Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA (w mln PLN)
31.12.2015 | 31.12.2014 | Zmiana (w mln PLN) | Zmiana (w %) | |
Zobowiązania z tytułu emisji papierów wartościowych | 9 433,0 | 13 300,6 | (3 868) | -29,1% |
Zobowiązania podporządkowane | 2 499,2 | 2 414,0 | 85,2 | 3,5% |
Otrzymane kredyty i pożyczki - instytucje monetarne* | 16 418,1 | 17 643,6 | (1 226) | -6,9% |
Otrzymane kredyty i pożyczki - instytucje niemonetarne** | 3 924,1 | 3 421,7 | 502,4 | 14,7% |
Razem | 32 274,3 | 36 779,9 | (4 506) | -12,3% |
* W Sprawozdaniu z sytuacji finansowej Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA ujmowane w pozycji "zobowiązania wobec banków".
** W Sprawozdaniu z sytuacji finansowej Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA ujmowane w pozycji "zobowiązania wobec klientów".
Kapitały własne i łączny współczynnik kapitałowy
Kapitały własne Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA wzrosły o 9,6% w ujęciu rocznym, stanowiąc na koniec 2015 roku 11,3% pasywów.
Na dzień 31 grudnia 2015 roku miary adekwatności kapitałowej zostały wyliczone w oparciu o postanowienia Rozporządzenia CRR.
Łączny współczynnik kapitałowy Grupy PKO Banku Polskiego SA na koniec 2015 roku wyniósł 14,61% a tym samym ukształtował się na poziomie o 1,6 p.p. wyższym od uzyskanego na koniec 2014 roku. Poprawa wskaźnika spowodowana jest wzrostem funduszy własnych w efekcie zaliczenia części zysku z 2014 roku oraz brakiem wypłaty dywidendy, jak również działaniami przeprowadzonymi w celu optymalizacji aktywów ważonych ryzykiem. Najistotniejszym źródłem przeprowadzonej optymalizacji aktywów ważonych ryzykiem była poprawa jakości danych (m.in. uwzględnienie w kategorii ekspozycji detalicznych wszystkich klientów MŚP spełniających kryteria segmentacji) oraz przegląd zobowiązań pozabilansowych, w tym weryfikacja przypisywanych wag ryzyka produktu.
Kapitały własne i łączny współczynnik kapitałowy Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA (w mln PLN)
31.12.2015 | 31.12.2014 | Zmiana (w mln PLN) | Zmiana (w %) | |
Kapitały własne, w tym: | 30 264,9 | 27 615,6 | 2 649,4 | 9,6% |
Kapitał zakładowy | 1 250,0 | 1 250,0 | 0,0 | 0,0% |
Kapitał zapasowy | 20 711,2 | 18 802,4 | 1 908,8 | 10,2% |
Fundusz ogólnego ryzyka bankowego | 1 070,0 | 1 070,0 | 0,0 | 0,0% |
Pozostałe kapitały rezerwowe | 3 536,4 | 3 474,1 | 62,3 | 1,8% |
Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży | 170,6 | 31,0 | 139,6 | 5,5x |
Udział w innych dochodach całkowitychjednostki stowarzyszonej | (0,2) | 1,0 | (1,2) | x |
Zabezpieczenie przepływów pieniężnych | (57,7) | 5,2 | (62,9) | x |
Zyski i straty aktuarialne | (12,6) | (9,0) | (3,6) | 39,9% |
Różnice kursowe z przeliczeniajednostek zagranicznych | (216,5) | (192,7) | (23,8) | 12,4% |
Niepodzielony wynik finansowy | 1 222,4 | (60,7) | 1 283,1 | x |
Wynik okresu bieżącego | 2 609,6 | 3 254,1 | (644,6) | -19,8% |
Udziały niekontrolujące | (18,4) | (10,0) | (8,4) | 83,4% |
Fundusze własne | 27 091,4 | 24 743,2 | 2 348,3 | 9,5% |
Łączny współczynnik kapitałowy | 14,61% | 12,96% | 1,64 p.p. |
Wzrost średnich aktywów (o 12,7% r/r) oraz istotne wzmocnienie bazy kapitałowej (wzrost średnich kapitałów o 9,7% r/r), przy ujemnej dynamice wyniku przełożyły się na pogorszenie wskaźników rentowności: aktywów (ROA) i kapitałów (ROE), odpowiednio o 0,4 p.p. i 3,3 p.p. Pogorszenie wskaźników rentowności odzwierciedla tendencję na rynku, niższe wyniki odnotowuje cały sektor bankowy.
ROE GK PKO Banku Polskiego SA/stopa wolna*
* stopa wolna od ryzyka liczona jako średnia roczna z rentowności 10 letnich obligacji Skarbu Państwa.