Skonsolidowane sprawozdanie z sytuacji finansowej

Główne pozycje sprawozdania z sytuacji finansowej

Najistotniejszy wpływ na sprawozdanie z sytuacji finansowej Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA wywiera sprawozdanie z sytuacji finansowej podmiotu dominującego. Determinuje on zarówno wielkość sumy bilansowej, jak również strukturę aktywów i pasywów. Suma bilansowa Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA na koniec 2015 roku wyniosła 266,9 mld PLN, co oznacza wzrost o 7,3% r/r.

Struktura aktywów (w mln PLN)

Struktura pasywów (w mln PLN)

Główny wpływ na wzrost aktywów Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA miał wzrost wolumenu kredytów i pożyczek udzielonych klientom o 10 916,3 mln PLN r/r. Wzrost aktywów został sfinansowany w głównej mierze wzrostem zobowiązań wobec klientów o 21 371,7mln PLN r/r.

Podstawowe pozycje sprawozdania z sytuacji finansowej Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA (w mln PLN)

  31.12.2015 31.12.2014 Struktura 2014 Zmiana (w mln PLN) Zmiana (w %)
Kasa, środki w Banku Centralnym 13 743,9 11 738,4 4,7% 2 005,5 17,1%
Należności od banków 4 553,0 2 486,7 1,0% 2 066,3 83,1%
Kredyty i pożyczki udzielone klientom 190 413,7 179 497,4 72,2% 10 916,3 6,1%
Papiery wartościowe 44 457,1 40 160,2 16,1% 4 297,0 10,7%
Pozostałe aktywa 13 772,2 14 818,0 6,0% -1 045,8 -7,1%
Suma aktywów 266 939,9 248 700,6 100,0% 18 239,3 7,3%
Zobowiązania wobec banków 18 293,0 19 398,9 7,8% -1 105,9 -5,7%
Zobowiązania wobec klientów 195 758,5 174 386,8 70,1% 21 371,7 12,3%
Emisje papierów wartościowych i zobowiązania podporządkowane 11 932,1 15 714,6 6,3% -3 782,5 -24,1%
Zobowiązania z tytułu dział. ubezpieczeniowej 2 400,5 2 679,7 1,1% -279,2 -10,4%
Inne zobowiązania 8 290,9 8 905,0 3,6% -614,1 -6,9%
Suma zobowiązań 236 675,0 221 085,0 88,9% 15 590,0 7,1%
Kapitał własny ogółem 30 264,9 27 615,6 11,1% 2 649,4 9,6%
Suma zobowiązań i kapitału własnego 266 939,9 248 700,6 100,0% 18 239,3 7,3%
Kredyty/Depozyty (zob. wob. klientów) 97,3% 102,9% x   -5,7 p.p.
Kredyty/Stabilne źródła finansowania* 85,0% 86,4% x   -1,4 p.p.
Aktywa oproc./Aktywa 89,7% 89,3% x   0,4 p.p.
Pasywa oproc./Pasywa 84,7% 84,2% x   0,4 p.p.

* Stabilne źródła finansowania obejmują zobowiązania wobec klientów oraz finansowanie zewnętrzne w postaci: emisji papierów wartościowych, zobowiązań podporządkowanych oraz kredytów otrzymanych od instytucji finansowych.

Kredyty udzielone klientom

W strukturze rodzajowej portfela kredytowego netto główną pozycję stanowią kredyty i pożyczki sektora niefinansowego (92,2% portfela na koniec 2015 roku). Kredyty mieszkaniowe, których wolumen wzrósł o 5,1% r/r, stanowią główną pozycję kredytów i pożyczek sektora niefinansowego (57,3% portfela na koniec 2015 roku). W 2015 roku odnotowano także wzrost kredytów konsumpcyjnych o 1,6 mld PLN.                    

Kredyty i pożyczki udzielone klientom Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA – struktura rodzajowa (w mln PLN)

  31.12.2015 31.12.2014 Zmiana (w mln PLN) Zmiana(w %)
Kredyty i pożyczki udzielone klientom Banku netto 190 413,7 179 497,4 10 916,3 6,1%
Sektor finansowy (z wyłączeniem banków) 4 826,6 1 620,7 3 205,8 3x
Sektor niefinansowy 175 619,1 167 792,0 7 827,1 4,7%
kredyty mieszkaniowe 100 668,6 95 798,0 4 870,6 5,1%
kredyty gospodarcze 50 398,8 49 656,3 742,5 1,5%
kredyty konsumpcyjne 21 959,8 20 321,7 1 638,1 8,1%
dłużne papiery wartościowe i transakcje z przyrzeczeniem odkupu 2 591,9 2 016,0 575,9 28,6%
Sektor budżetowy 9 968,1 10 084,7 (117) -1,2%
kredyty gospodarcze 7 275,4 7 265,0 10,4 0,1%
dłużne papiery wartościowe 2 692,7 2 819,7 (127) -4,5%

W strukturze terminowej kredytów i pożyczek udzielonych klientom dominującą rolę odgrywają kredyty długoterminowe (75,3% portfela), które wzrosły w stosunku do 2014 roku o 1,8% r/r w efekcie przyrostu portfela kredytów mieszkaniowych. Kredyty krótkoterminowe, których udział wynosi 24,7% odnotowały dynamikę wzrostową na poziomie 21,2% r/r.

Kredyty i pożyczki udzielone klientom Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA – struktura terminowa (w mln PLN)

  31.12.2015 31.12.2014 Zmiana (w mln PLN) Zmiana (w %)
Kredyty i pożyczki udzielone klientom Banku (brutto) 198 700,9 187 519,9 11 181,1 6,0%
Krótkoterminowe 49 020,4 40 440,6 8 579,8 21,2%
Długoterminowe 149 680,5 147 079,3 2 601,3 1,8%
Stan odpisów - razem (8 287,2) (8 022,5) (264,7) 3,3%
Razem 190 413,7 179 497,4 10 916,3 6,1%

Papiery wartościowe

Na koniec 2015 roku portfel papierów wartościowych Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA wyniósł 44,4 mld PLN i odnotował wzrost o 4,3 mld PLN w porównaniu do końca 2014 roku. W strukturze rodzajowej portfela dominowały dłużne papiery emitowane przez banki centralne oraz emitowane przez Skarb Państwa.

Portfel papierów wartościowych Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA (w mln PLN)

  31.12.2015 31.12.2014 Zmiana (w mln PLN) Zmiana (w %)
Instrumenty finansowe wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat 15 154,1 15 723,1 (569) -3,6%
Inwestycyjne papiery wartościowe dostępne do sprzedaży 28 309,5 22 279,2 6 030,3 27,1%
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu 783,2 1 924,4 (1 141) -59,3%
Papiery wartościowe utrzymywane do terminu zapadalności 210,3 233,4 (23) -9,9%
Razem 44 457,1 40 160,2 4 297,0 10,7%

Zobowiązania wobec klientów

W strukturze rodzajowej zobowiązań wobec klientów główną pozycję stanowią zobowiązania wobec ludności (69,2% portfela na koniec 2015 roku), przy wzroście udziału zobowiązań wobec podmiotów gospodarczych oraz zobowiązań wobec jednostek budżetowych.

Zobowiązania wobec klientów Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA – struktura rodzajowa (w mln PLN)

  31.12.2015 31.12.2014 Zmiana (w mln PLN) Zmiana (w %)
Zobowiązania wobec ludności 135 410,4 128 675,6 6 734,8 5,2%
Zobowiązania wobec podmiotówgospodarczych 51 213,7 40 932,9 10 280,9 25,1%
Zobowiązania wobec jednostek budżetowych 9 134,4 4 778,3 4 356,0 91,2%
Razem zobowiązania wobec klientów 195 758,5 174 386,8 21 371,7 12,3%

W 2015 roku zmianie uległa struktura terminowa zobowiązań wobec klientów. Udział zobowiązań o terminie zapadalności do 1 miesiąca włącznie wzrósł istanowił 63,3% wszystkich zobowiązań wobec klientów na dzień 31 grudnia 2015 roku, najbardziej wzrósł udział zobowiązań o terminach zapadalności powyżej 1 do 3 miesięcy włącznie.

Zobowiązania wobec klientów Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA – struktura terminowa (w mln PLN)

  31.12.2015 31.12.2014 Zmiana (w mln PLN) Zmiana (w %)
Do 1 miesiąca włącznie 126 532,3 109 773,3 16 759,0 15,3%
Powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy włącznie 21 867,5 12 560,3 9 307,2 74,1%
Powyżej 3 miesięcy do 1 roku włącznie 34 840,3 35 033,6 (193) -0,6%
Powyżej 1 roku do 5 lat włącznie 10 564,6 16 953,6 (6 389) -37,7%
Powyżej 5 lat 6 191,7 2 099,2 4 092,6 2,9x
Korekta wartości i odsetki (4 238) (2 033) (2 205) 2,1x
Razem zobowiązania wobec klientów 195 758,5 174 386,8 21 371,7 12,3%

Finansowanie zewnętrzne

Grupa Kapitałowa PKO Banku Polskiego SA jest aktywnym uczestnikiem rynku emisji dłużnych papierów wartościowych, zarówno krajowego jak i międzynarodowego. Działania te mają na celu dywersyfikację źródeł finansowania działalności oraz dostosowanie ich do wymogów regulacyjnych. Na koniec 2015 roku główną pozycję w przedmiotowych źródłach finansowania stanowiły kredyty otrzymane od monetarnych instytucji finansowych, w tym przede wszystkim linia kredytowa od Nordea Bank AB (publ), będąca elementem transakcji nabycia przez PKO Bank Polski SA aktywów Grupy Nordea (otrzymana z przeznaczeniem na finansowanie portfela przejętych kredytów hipotecznych).

Kolejną istotną kategorię finansowania długoterminowego stanowiły zobowiązania z tytułu emisji papierów wartościowych. Spadek tych zobowiązań jest efektem spłaty emisji obligacji w ramach programu EMTN w wysokości 800 EUR w październiku 2015 roku oraz 500 mln CHF w grudniu 2015 roku.

Wolumen zobowiązań podporządkowanych, które obejmują pożyczkę podporządkowaną w CHF przejętego banku, pozostał na stabilnym poziomie.

Szczegółowe informacje o emisjach przeprowadzonych przez Grupę Kapitałową PKO Banku Polskiego SA zostały opisane w nocie 35 Skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA za rok zakończony 31 grudnia 2015 roku.

Finansowanie zewnętrzne Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA (w mln PLN)

  31.12.2015 31.12.2014 Zmiana (w mln PLN) Zmiana (w %)
Zobowiązania z tytułu emisji papierów wartościowych 9 433,0 13 300,6 (3 868) -29,1%
Zobowiązania podporządkowane 2 499,2 2 414,0 85,2 3,5%
Otrzymane kredyty i pożyczki - instytucje monetarne* 16 418,1 17 643,6 (1 226) -6,9%
Otrzymane kredyty i pożyczki - instytucje niemonetarne** 3 924,1 3 421,7 502,4 14,7%
Razem 32 274,3 36 779,9 (4 506) -12,3%

* W Sprawozdaniu z sytuacji finansowej Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA ujmowane w pozycji "zobowiązania wobec banków".

** W Sprawozdaniu z sytuacji finansowej Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA ujmowane w pozycji "zobowiązania wobec klientów".

Kapitały własne i łączny współczynnik kapitałowy

Kapitały własne Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA wzrosły o 9,6% w ujęciu rocznym, stanowiąc na koniec 2015 roku 11,3% pasywów.

Na dzień 31 grudnia 2015 roku miary adekwatności kapitałowej zostały wyliczone w oparciu o postanowienia Rozporządzenia CRR.

Łączny współczynnik kapitałowy  Grupy PKO Banku Polskiego SA na koniec 2015 roku wyniósł  14,61% a tym samym ukształtował się na poziomie o 1,6 p.p. wyższym od uzyskanego na koniec 2014 roku. Poprawa wskaźnika spowodowana jest wzrostem funduszy własnych w efekcie zaliczenia części zysku z 2014 roku oraz brakiem wypłaty dywidendy, jak również działaniami przeprowadzonymi w celu optymalizacji aktywów ważonych ryzykiem. Najistotniejszym źródłem przeprowadzonej optymalizacji aktywów ważonych ryzykiem była poprawa jakości danych (m.in. uwzględnienie w kategorii ekspozycji detalicznych wszystkich klientów MŚP spełniających kryteria segmentacji) oraz przegląd zobowiązań pozabilansowych, w tym weryfikacja przypisywanych wag ryzyka produktu.                   

Kapitały własne i łączny współczynnik kapitałowy Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA (w mln PLN)

  31.12.2015 31.12.2014 Zmiana (w mln PLN) Zmiana (w %)
Kapitały własne, w tym: 30 264,9 27 615,6 2 649,4 9,6%
Kapitał zakładowy 1 250,0 1 250,0 0,0 0,0%
Kapitał zapasowy 20 711,2 18 802,4 1 908,8 10,2%
Fundusz ogólnego ryzyka bankowego 1 070,0 1 070,0 0,0 0,0%
Pozostałe kapitały rezerwowe 3 536,4 3 474,1 62,3 1,8%
Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży 170,6 31,0 139,6 5,5x
Udział w innych dochodach całkowitychjednostki stowarzyszonej (0,2) 1,0 (1,2) x
Zabezpieczenie przepływów pieniężnych (57,7) 5,2 (62,9) x
Zyski i straty aktuarialne (12,6) (9,0) (3,6) 39,9%
Różnice kursowe z przeliczeniajednostek zagranicznych (216,5) (192,7) (23,8) 12,4%
Niepodzielony wynik finansowy 1 222,4 (60,7) 1 283,1 x
Wynik okresu bieżącego 2 609,6 3 254,1 (644,6) -19,8%
Udziały niekontrolujące (18,4) (10,0) (8,4) 83,4%
Fundusze własne 27 091,4 24 743,2 2 348,3 9,5%
Łączny współczynnik kapitałowy 14,61% 12,96%   1,64 p.p.
    

Wzrost średnich aktywów (o 12,7% r/r) oraz istotne wzmocnienie bazy kapitałowej (wzrost średnich kapitałów o 9,7% r/r), przy ujemnej dynamice wyniku przełożyły się na pogorszenie wskaźników rentowności: aktywów (ROA) i kapitałów (ROE), odpowiednio o 0,4 p.p. i 3,3 p.p. Pogorszenie wskaźników rentowności odzwierciedla tendencję na rynku, niższe wyniki odnotowuje cały sektor bankowy.

ROE GK PKO Banku Polskiego SA/stopa wolna*

* stopa wolna od ryzyka liczona jako średnia roczna z rentowności 10 letnich obligacji Skarbu Państwa.